Oświetlenie ma znaczenie, czyli o sztuce meblowania światłem

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak dużą rolę w naszym domu pełni oświetlenie. Jeżeli właściwie je dobierzemy, poczujemy się bardziej komfortowo i łatwiej będzie nam wykonywać codzienne czynności. Jak „meblując światłem”, stworzyć ciepłą i przytulną atmosferę w mieszkaniu?

Eksperci podkreślają, że dobrze oświetlone wnętrze to niekoniecznie takie, w którym jest bardzo jasno. Najważniejsze jest, aby nic nie raziło nas w oczy, a dzięki odpowiednio dobranym kontrastom można było komfortowo wykonywać wszystkie czynności. Przede wszystkim warto zadbać o odpowiednie doświetlenie najbardziej strategicznych miejsc w domu – sypialni, łazienki czy sofy, na której spędzamy wieczory z książką.

– Dobrze dobrane oświetlenie nie tylko poprawi nasze samopoczucie i jakość naszego życia w mieszkaniu, ale także sprawi, że wnętrze będzie wyglądać bardziej atrakcyjnie – mówi Marta Kamińska, specjalista ds. projektowania wnętrz w IKEA Kraków. – Światło powinno oddawać kolory i tworzyć kontrasty, aby wnętrze nie stało się płaskie. Musimy jednak pamiętać, że gdy funkcyjnemu oświetleniu nie towarzyszy lampa rozpraszająca, tworzą się zbyt duże kontrasty, co powoduje, że wzrok bardzo szybko się męczy. Dlatego trzeba znaleźć odpowiednie proporcje poszczególnych rodzajów oświetlenia – dodaje Kamińska.

Rodzaje oświetlenia

Zgodnie z założeniami tzw. „meblowania światłem” w każdym pomieszczeniu powinno być kilka różnych źródeł światła. Ponieważ każdy z rodzajów oświetlenia ma specyficzne właściwości, warto wiedzieć, jak rozchodzi się światło przy poszczególnych typach lamp i żarówek oraz jak je prawidłowo łączyć.

Ze względu na rodzaj otrzymywanego światła oświetlenie kierunkowe, które dostarcza skoncentrowany strumień nad wybranym obszarem i rozproszone, zapewniające jednolite oświetlenie całego pomieszczenia. Z kolei ze względu na funkcję, jaką ma spełniać w danym wnętrzu, oświetlenie dzielimy na generalne, nastrojowe i funkcyjne. Najlepsze efekty daje odpowiednie połączenie różnych rodzajów oświetlenia.

Oświetlenie generalne (rozproszone) zapewnia oświetlenie całego pomieszczenia i nie powinno tworzyć żadnych wyraźnych cieni czy kontrastów pomiędzy obszarami oświetlonymi i niedoświetlonymi. Najczęściej taką funkcję pełni lampa centralnie umieszczona na suficie, która dostarcza światło rozproszone do całego wnętrza.

Oświetlenie nastrojowe (rozproszone) pomaga tworzyć kameralną, ciepłą atmosferę w pomieszczeniu. Zmiękcza kontrasty pomiędzy oświetleniem ogólnym, a funkcyjnym. Może być również używane w celu dodania indywidualności lub zaakcentowania wybranych mebli czy przedmiotów.

Oświetlenie funkcyjne (kierunkowe) ma za zadanie ułatwić wykonywanie konkretnych czynności, takich jak czytanie, praca przy biurku czy gotowanie. Dostarcza skoncentrowany strumień światła nad ograniczonym obszarem.

Strefy oświetlenia i wybór żarówek

Przed przystąpieniem do „meblowania światłem” warto zastanowić się, jakie czynności wykonujemy w danym pomieszczeniu i podzielić to miejsce na kilka stref, które odpowiednio doświetlimy. Na przykład w pokoju dziennym powinniśmy zadbać zarówno o oświetlenie generalne, jak i delikatne nastrojowe światło do oglądania telewizji czy odpoczynku na sofie. Tutaj doskonale sprawdzi się lampa, która zapewnia miękkie i rozproszone światło.

– Jednym z częstszych błędów, jakie popełniamy, jest montowanie centralnie na suficie lampy z nieprzepuszczającym równomiernie oświetlenia kloszem, który rzuca światło skierowane w dół – takie lampy przeznaczone są do powieszenia np. nad stołem. Aby zapewnić jednolite oświetlenie całego pomieszczenia, powinniśmy wybrać plafon na sufit lub lampę ze szklanym czy papierowym kloszem, która rzuca przyjemne i równomierne światło w każdym kierunku – podpowiada Marta Kamińska z IKEA Kraków.

Jeżeli w pomieszczeniu znajduje się miejsce do pracy, niezbędna będzie też lampka biurkowa (oświetlenie funkcyjne). Z kolei w sypialni ważniejsze będzie światło nastrojowe rozproszone. Taki efekt można uzyskać, stosując lampy podłogowe lub oświetlenie ścienne. Warto pomyśleć też o lampach kierunkowych, zlokalizowanych nad wezgłowiem łóżka, by móc skierować sobie światło np. na czytaną książkę. Warto zdecydować się na oświetlenie LED, które jako najbardziej zbliżone do światła dziennego, nie męczy naszego wzroku.

– Kupując żarówki warto zwrócić uwagę na współczynnik oddawania barw (CRI). Określa on, jak dobrze postrzegane są barwy przedmiotów oświetlonych przez żarówkę. Zakres współczynnika wynosi od 0 do 100, przy czym 100 odpowiada naturalnemu światłu. Większość naszych żarówek LEDARE charakteryzuje się współczynnikiem CRI na poziomie 87 – tłumaczy Marta Kamińska z IKEA Kraków.

Warto też dodać, że LEDy zużywają znacznie mniej energii niż tradycyjne żarówki, mają bardzo długą żywotność i nie zawierają szkodliwej rtęci. Wybierając żarówkę, kierujemy się mocą światła, podaną w lumenach, zamiast zużyciem energii (W). Moc strumienia świetlnego określają lumeny (lm). Przykład: żarówka o jasności 400 lumenów zapewnia taką samą moc światła, co tradycyjna żarówka 35W, ale zużywa zaledwie 6,3 watów energii. Z kolei żarówka o jasności 1000 lumenów świeci jak tradycyjna żarówka 72W i zużywa 13 watów.